Nền kinh tế hậu COVID: 7 xu hướng ngành dịch vụ tài chính

COVID-19 đã có những tác động ban đầu tới nền kinh tế, và sẽ ngày càng thể hiện rõ nét ở giai đoạn sau lên toàn bộ ngành tài chính. Các hành động của chính phủ cho giai đoạn sau phục hồi sẽ thúc đẩy ESG – Tiêu chuẩn Môi trường, Xã hội và Quản trị – trở thành xu hướng chính

PwC vừa công bố báo cáo mới nhất “Đảm bảo cho ngày mai, ngay hôm nay – Tương lai ngành dịch vụ tài chính” trong đó nhấn mạnh 7 xu hướng nổi bật đang tác động tới tổng thể ngành tài chính và ở cụ thể từng lĩnh vực. Báo cáo phân tích của PwC dựa trên hệ thống dữ liệu về các định chế tài chính toàn cầu trong vòng 3 năm qua.

Các kết quả từ báo cáo cho thấy tuy đại dịch đã và đang có ảnh hưởng nghiệm trọng tới nhiều ngành công nghiệp, tác động tới ngành dịch vụ tài chính vẫn còn khá hạn chế và bao gồm cả tác động tiêu cực lẫn tích cực. Doanh thu từ giao dịch tự doanh tăng cao hơn nhờ biến động thị trường đã thúc đẩy hoạt động kinh doanh trên thị trường vốn. Các công ty bảo hiểm cũng hưởng lợi từ việc người tiêu dùng được khuyến cáo hạn chế đi lại, nhờ đó giảm tần suất yêu cầu bồi thường ở các mảng dịch vụ cá nhân. Đối với ngân hàng, các ưu đãi của ngân hàng trung ương và hỗ trợ của chính phủ đối với doanh nghiệp và cá nhân, tính đến thời điểm này, đã hạn chế thiệt hại tới bảng cân đối kế toán của các ngân hàng. Tại Việt Nam, có thể kể đến các biện pháp kịp thời của chính phủ như giãn, giảm thuế và gia hạn thời hạn nộp thuế và tiền thuê đất theo nghị định 41, và quyết định của Ngân Hàng Nhà Nước cho phép điều chỉnh lại thời hạn trả nợ, miễn, giảm lãi hỗ trợ các khách hàng bị ảnh hưởng bởi COVID-19. Điều này giúp ngăn ngừa hiệu ứng domino như đã từng xảy ra trong cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008.

Tuy nhiên, các phân tích cũng chỉ ra rằng ngành dịch vụ tài chính sẽ chịu tác động nặng nề nhất từ các hiệu ứng bậc hai (second-order effects). Cụ thể là chất lượng tín dụng của khách hàng ngày càng suy giảm, cùng với môi trường lãi suất thấp tiếp tục được duy trì — khi hậu quả của đại dịch dần bộc lộ trong toàn bộ nền kinh tế trong vài năm tới.

Nhận định về vấn đề này, bà Đinh Hồng Hạnh, Lãnh đạo Dịch vụ Tài chính tại PwC Việt Nam cho biết:

“Đại dịch COVID-19 đã ảnh hưởng rõ rệt đến khả năng tài chính của cả khách hàng cá nhân và doanh nghiệp trong ngành dịch vụ tài chính. Tại Việt Nam, với sự hỗ trợ kịp thời và hiệu quả của Chính phủ, ngành tài chính không gặp phải những bất lợi đáng kể so với phần còn lại của nền kinh tế. Tuy nhiên, vẫn có những lo ngại tiềm ẩn khi những tác động vốn đang được trì hoãn này diễn ra trong tương lai”

Mặc dù mức độ ảnh hưởng đối với các mảng của dịch vụ tài chính có thể khác nhau, khi COVID-19 bùng phát, ngành dịch vụ tài chính cũng không đứng ngoài những xu hướng chuyển đổi tất yếu để đảm bảo hoạt động kinh doanh liên tục và ưu tiên tính hiệu quả. Các xu hướng đã bắt đầu phát triển nhanh chóng, và sẽ xuất hiện những kịch bản mới.

Sự chuyển đổi sang kỹ thuật số được đẩy mạnh trong thời kỳ nhiều gián đoạn này. Báo cáo lập luận rằng sự kết hợp giữa việc giữ lãi suất thấp và sự gia tăng các công ty chỉ hoạt động trên nền tảng số sẽ khiến biên lợi nhuận bị thắt chặt hơn, do đó nhấn mạnh nhu cầu số hóa nhanh chóng để đạt hiệu quả chi phí và lợi nhuận nhờ nâng cao năng suất. Khi nền công nghiệp ngày một dựa trên nền tảng và hệ sinh thái, bao gồm tương tác với khách hàng ngày càng được số hóa, sẽ tạo ra một loạt những thách thức lẫn cơ hội mới cho ngành.

“Đây là giai đoạn nhiều thử thách nhưng cũng rất đặc biệt. Các thể chế tài chính cần đánh giá lại cũng như dẫn đầu việc sử dụng công nghệ để phát triển những năng lực mới – nâng cao sức khỏe tài chính, mức độ tổng thể, và an toàn cho người tiêu dùng – cùng với đó đặt ra chiến lược tài chính mạch lạc cho tổ chức.” bà Đinh Hồng Hạnh cho biết.

Ông John Garvey, Lãnh đạo toàn cầu về Tư vấn Dịch vụ Tài chính của PwC nhận định: “Nền công nghiệp dịch vụ tài chính dù đã đứng vững trước đại dịch, có thể sẽ phải hứng chịu tác động lớn từ hiệu ứng bậc hai của đại dịch lên nền kinh tế. Thách thức đặt ra cho ngành dịch vụ tài chính là làm sao định hướng và vượt qua môi trường khó khăn hiện nay cùng lúc cân đối giữa cắt giảm chi phí và đầu tư. Thực hiện tốt điều này sẽ là các doanh nghiệp thành công.”